Naam:  Ans Ramaut
Praktijk en site:  www.unique-talentbegeleiding.com

Stel je kort voor (met de focus op wat je doet op het gebied van hoogbegaafdheid):

Ik ben Ans Ramaut, vanuit mijn eigen levenservaringen, mijn ervaringen met mijn drie slimme kinderen, en mijn onderwijsdeskundigheid wil ik talentvolle kinderen motiveren en enthousiasmeren zodat ze de verantwoordelijkheid opnemen voor hun eigen leerproces, hun leven een positieve draai kunnen geven en optimaal gebruik kunnen maken van de vele voordelen van het hoogbegaafd zijn. Ik probeer kinderen weer nieuwsgierig, gemotiveerd en enthousiast te maken en te houden.
 
Mijn doel is, het ontsteken van het vlammetje van de passie voor levenslang leren, door de kinderen zoveel mogelijk vaardigheden mee te geven om zichzelf optimaal te kunnen ontwikkelen tot competente studenten die prima in staat zijn richting te geven aan hun mogelijkheden en hun leven.

Wat is de grootste valkuil voor ouders met hoogbegaafde kinderen?

De grootste valkuil voor ouders is, wel heel begrijpelijk, na het vastlopen van je kind, het de hand boven het hoofd houden. Het kind te behouden voor verder onheil en de weg te gaan effenen voor je kind. Op dat moment stopt je kind met groeien. Het kind kan pas weer gaan groeien als we het sterk maken met vaardigheden op allerlei vlakken (sociale, levens- en leervaardigheden), zodat het kind zelf grip krijgt op zijn eigen leeromgeving en leerproces.

Welke tip geef jij iedereen die bij jou aanklopt graag?

Durf te kijken naar jezelf als ouder. De kracht ligt in het voorleven naar onze kinderen toe. Onderzoek je eigen mindset en locus of control, ga je vaste overtuigingen na en laat de persoon zien, die je je kind wil zien worden. Ga uitdagingen aan, neem hindernissen, laat zien hoe je kritiek kan opnemen als tip om beter te worden, maak fouten en laat zien dat je daarvan leert, wees niet perfectionistisch, laat zien dat je groeit en verandert, focus op de inzet en het proces van je kind en niet op resultaat. Je kind leert meer van wie je bent en hoe je doet, dan van wat je zegt. Dit voorleven geeft jou, als ouder, een krachtig tool in handen om iets te betekenen in het leven en de ontwikkeling van je kind.

Wat hebben hoogbegaafde kinderen hun ouders (en de wereld) te bieden? (Met andere woorden: wat zijn hun pluspunten/kwaliteiten/kansen/leuke en unieke kanten?)

Hoogbegaafde kinderen zijn complexe kinderen. Ze leven het leven in de volste zin van het woord. Ze denken anders, ervaren alles dieper en intenser, geven om onrecht, zoeken betekenis, en streven naar perfectie. Ze zijn nieuwsgierig, gedreven, creatief en hoogsensitief. Ze willen ontdekken, begrijpen, ervaren, en scheppen. Kortom het zijn de wereldverbeteraars van morgen! Ze hebben een enorme potentie en talent die bij een goede begeleiding tot volwassenheid kan komen … ze hebben nood aan begrip, vertrouwen, relatie, autonomie, ontwikkelingsgelijken en voorbeeldfiguren in hun leven. Ze openen de ogen van veel volwassenen, stellen alles in vraag, zoeken grenzen op, denken ‘out of the box’, kunnen meedenken om ‘grote mensen’ problemen op te lossen en moeten dus als écht gezien en gehoord worden, serieus genomen worden en betrokken worden in de zaken die om zich heen spelen. Betrek deze kinderen ook bij hun eigen leerproces, geef ze de tools en vaardigheden mee om hun eigen kennis te verwerven, zodat waar het schoolsysteem faalt deze kinderen hun eigen passie voor leren kunnen gebruiken om verder te komen. 

Even een tekstje geschreven over hoe ik onderwijs zie naar aanleiding van het meewerken aan een boek. Ik deel het hier met jullie.

Denkt u dat onderwijs aan (hoog)begaafden van betekenis kan zijn voor het onderwijs in de gehele school?

Zo ja, op welke gebieden zou dat dan kunnen plaatsvinden? Betreft dat dan de benadering van leerlingen, leerstof en/of de didactiek, materialen, activiteiten e.d.?

Het onderwijs aan hoogbegaafden kan zeker van betekenis zijn voor het onderwijs in de gehele school ! Vertrekken vanuit talenten van kinderen ( meervoudige intelligentie Gardner ), kinderen een groei-mindset aanleren ( Mindset, Carol Dweck ), doorzettingsvermogen en geheugen trainen, leren omgaan met falen en leren van fouten, leren omgaan met stress-situaties, executieve functies trainen ( slim maar, Peg Dawson ), kinderen eigen verantwoordelijkheid geven voor hun leren, zinvol en betekenisvol lesgeven, het volgen van een eigen leerlijn, het rekening houden met verschillende leerstijlen, leren omgaan met frustratie, leren samenwerken, aan de slag met vaste overtuigingen van kinderen die ze belemmeren bij het leren, aan de slag met leermotivatie van kinderen door reflecteren, stimuleren en positieve feedback op proces en minder focus op resultaat, opbouw in zelfstandig werken, … allemaal heel belangrijke zaken bij het begeleiden van hoogbegaafde kinderen maar zeer zeker ook toepasbaar op alle andere kinderen van de klas !

Ik sta al 12 jaar in het speciaal basisonderwijs en ook daar ging ik met al deze voorgaande punten aan de slag in een klas met speciale kinderen! Daarnaast werk ik met hoogbegaafde kinderen in de plusklas en individuele begeleidingen, kampen en clubjes.

Wat ik denk wat wel heel specifiek met hoogbegaafde kinderen zou moeten gebeuren is rekening houden met hun topdown manier van leren en denken, hun snelle verwerking, minder behoefte aan herhaling, diepere interesse in allerlei zaken, ontzettende ontdekkings- en scheppingsdrang ! Dat betekent dus anders aanbieden van leerstof die niet voor alle kinderen toepasbaar is gezien toch echt veel kinderen bottom up leren, kleinere stapjes nodig hebben, meer herhaling, …

Als je hoogbegaafde kinderen een eigen leerlijn kunt laten volgen door de digitale mogelijkheden van vandaag, denk bv aan EXOVA, is het ook maar een kleine stap om ook de andere kinderen een eigen leerlijn te laten volgen, daarbij zullen ook heel veel kinderen die moeilijker leren veel beter tot hun recht komen. Die kinderen worden nu nog gedwongen tot groep 6 de gemiddelde leerlijn te volgen en lopen daarbij jaren op hun tenen en dat komt hun geluk en welbevinden zeker niet ten goede. Deze kinderen voelen zich jaren op één dom, ongelukkig, krijgen gedragsproblemen en belanden uiteindelijk op het speciaal onderwijs, terwijl ze makkelijk hun eigen leerlijn zouden kunnen volgen en daardoor het gevoel zouden krijgen er ook toe te doen en op hun eigen school zouden kunnen blijven !

Ik denk aan het leren denken, wat belangrijk is voor hoogbegaafde kinderen maar net zo goed voor alle kinderen. Leren filosoferen, je mening leren vormen, leren debatteren en discussiëren, denkvragen leren opstellen ( taxonomie van Bloom ), verschillende standpunten in leren nemen ( denkhoeden van De Bono ), creatief, praktisch en analytisch leren denken ( denkvaardigheden Sternberg ).

Metacognitieve vaardigheden ( taxonomie van Brown ) trainen zou ook een heel belangrijk punt moeten zijn op de basisschool. Kinderen al jong leren nadenken over hun eigen leren, de kracht leren van hun gedachten ( denk je goed, voel je goed; Stallard ), leren reflecteren op hun leerproces zijn heel belangrijke vaardigheden als je kinderen een eigen leerlijn wil laten volgen, gecombineerd met een goede opbouw van zelfstandig werken en zelfverantwoordelijkheid voor je leerproces, zelfregulatie en problem solving. Ook dit geldt voor alle kinderen!

Slimme kinderen leren vaak niet leren, het gaat allemaal vanzelf, ze kijken er eens naar en ze kunnen het… of ze lezen een tekst één keer en weten het… maar deze leermanier blijkt gaandeweg het VO niet voldoende en dan lopen deze kinderen vast omdat ze niet weten hoe je leert, hoe je samenvat, hoe je iets kunt structureren zodat je het beter kunt onthouden, ze weten niet hoe ze gebruik kunnen maken van hun beelddenken,… maar ook het bewust aanleren van leer-en werkstrategieën is belangrijk voor alle kinderen! Dat gebeurt nu nog veel te weinig. Kinderen krijgen leerstof meer naar huis en er wordt vanuit gegaan dat iedereen wel weet hoe hij dit moet leren, bv topo.

Verder zouden kinderen op school ook levensvaardigheden moeten leren. Hoe wordt je een gelukkig mens. Dit is bij mij in de plusklas een zeer belangrijk punt in de begeleiding van slimme kinderen. Veel kinderen zijn echt niet vanzelf gelukkig! Gelukkig zijn kun je leren. Boeken als ‘De 7 eigenschappen van happy kids’ ( Covey ), ‘Geen excuus’ ( Dr Wayne W.Dyer ), ‘Tiger,tiger is it true?’ ( Katie en Wilhelm ), ‘Your Fantastic elastic brain’ ( Joann Deak ), zijn een kleine greep uit boeken die centraal zouden kunnen staan bij het aanleren van deze levensvaardigheden. Maar ook heel veel levensverhalen van succesvolle mensen, of filmpjes van inspirerende mensen/kinderen,… kunnen gebruikt worden.

Ook aandacht voor de gevoeligheden van kinderen is belangrijk. Hoogbegaafde kinderen zijn vaak ook hoogsensitief. Maar alle kinderen kunnen ontzettend gevoelig zijn voor verschillende zaken maar zeker ook voor sfeer in de klas, in de school, bedoelingen, intonatie, voorbeeld van de leerkracht, kinderen zijn ook van nature beelddenkers, de kracht van dat beelddenken gaat nu verloren in het overwegend talige aanbod, ook voor de kracht van andere gevoeligheden, fysiek, zintuigelijk en intelectueel, ( Dabrwoski ) is nu nog veel te weinig aandacht op scholen. Scholen luisteren te weinig naar de indrukken, meningen, ervaringen, zienswijzen van kinderen! Kinderen moeten veel meer betrokken worden en inspraak krijgen over de manier waarop zij hun dagen op school doorbrengen en hoe we dat zouden kunnen inrichten.

Meer bewegingsmogelijkheden, bewegend leren, onderzoekend en ontdekkend leren, alle zintuigen mogen gebruiken, spontaan, enthousiast en energiek mogen zijn, bewegingsvrijheid hebben, aandacht voor omgeving, sfeer, kleur, natuurbeleving, aandacht voor creativiteit van kinderen, mogen zijn wie je bent, een sfeer creëren waarin dat ook kan, stimuleren van gevoelens, aanvaarden van gevoelens en de intensiteit daarvan, … niet denken in belemmeringen, onmogelijkheden, stempels, … maar in talenten en mogelijkheden van kinderen !