Waar wachten wij leraren op ? Wanneer zetten we zelf de stap om het lesgeven weer leuk te gaan vinden ? Wanneer verontschuldigen we onszelf niet langer meer voor het systeem, de werkdruk, de van hoger opgelegde moetjes, … en kijken we naar onszelf en ons eigen handelen. 

Je kunt wel wachten tot er ooit iets gaat veranderen in onderwijsland, maar dat zal op veel scholen nog wel even duren. Misschien zijn wij de verandering ! Daarvoor krijgen we alvast zeker de ruimte van de minister: “Er is veel meer vrijheid dan wordt gedacht !” Sander Dekker

Je kunt ook zelf de eerste stappen gaan zetten. Zelf actie ondernemen. Je verantwoordelijkheid oppakken en iets gaan ‘doen’, ‘iets doen’ is beter dan ‘niets doen’ leerde ik van Tijl !

Dus op een ochtend bij het opstaan, besloot ik het die dag anders te gaan doen.

Als eerste schafte ik, waar dat kon, de punten af. Ik vond het hopeloos onrechtvaardig dat kinderen die hard leerden en hun best deden een onvoldoende scoorden en kinderen die niets deden een ruime voldoende haalden. Ik heb even gedacht punten te geven op inzet ipv resultaat, maar dat was niet te controleren en daarnaast blijf je kinderen dan met elkaar vergelijken en juist daar wilde ik vanaf.

Voor de kinderen was dat even wennen … vooral de kinderen die steeds goede punten scoorden zonder veel inzet. Zij vonden het raar dat ze nu geen punt meer hadden om over te boffen. Zij vonden de vragen die ik stelde over inzet, oefenen en leren maar raar. De kinderen die het moeilijker hadden en wel hun best deden werden voor het eerst gezien ! Zij vonden het heerlijk en begrepen de opzet dan ook meteen. Zij kregen nu de complimenten voor hun inzet, hun doorzetten en het om hulp vragen. Zij leefden onmiddellijk op !

Dat ik geen punten gaf, wil niet zeggen dat ik de toetsen niet verbeterde, integendeel, de toetsen van alle vakken werden belangrijker dan ooit. Aan de hand van het nakijken van toetsen kregen de kinderen inzicht in wat ze al wel of niet beheersten, zo werden toetsen dan ook nagekeken. Wat je goed hebt is prima, maar je kunt nu leren van je fouten, wat lukt nog niet zo goed en wat gaan we daaraan doen ? De toetsen zelf verbeteren werd ook belangrijk, ga alsnog maar even het goede antwoord opzoeken in het boek, vraag hulp waar nodig, zoek extra oefening voor wat je nog niet beheerst, werk aan je eigen doel, …

Vervolgens hebben wij op school bloktijd. Een tijd waarin kinderen van 10.30u tot 12.00u zelfstandig kunnen werken. In die tijd gaan alle kinderen aan de slag met hun taken, dat kan zijn opdrachten die ze vanuit de lessen nog af moeten maken, dat kan zijn een afspraak maken met de juf voor extra uitleg, maar dat is vooral werken aan eigen doelen !  Daarbij heerste er in de klas een rustige werksfeer met brain music op de achtergrond.

Daarvoor heb ik een lijstje per vak waar kinderen mee kunnen oefenen, concrete materialen, werkbladen, oefensites, een yurls pagina met de filmpjes over alle zaakvakken, …  ( http://d-basis7.yurls.net/nl/page/ )

In die zin zie ik ook de cito, die nu veel te belangrijk wordt gemaakt. De cito toetsen moeten in dienst staan van het onderwijs en dat is nu vaak andersom, we geven onderwijs om de kinderen die cito goed te laten maken ? We worden ook afgerekend op die cito-resultaten ? Cito is een leerlingvolgsysteem, bedoeld om de voortgang van een kind zichtbaar te maken, maar wordt nu gebruikt als een afreken-instrument ?

Je kunt de Cito’s ook gaan gebruiken waarvoor ze bedoeld zijn ! De cito in het begin van het schooljaar afnemen, de kinderen hun eigen cito laten nakijken, van daaruit eigen doelen laten stellen, die bundelen, zodat ze er de komende periode aan kunnen gaan werken !

Voor het gemak wordt vaak gekozen om alleen het aantal foute antwoorden in te geven, terwijl je ook kunt kiezen om de fouten in te geven en dan een perfecte doelenlijst te krijgen. Iets meer werk, maar de kinderen gaan daarna veel effectiever aan de slag ! Ze worden weer eigenaar van hun eigen leerproces, worden weer de stuurman op hun eigen boot, krijgen inzicht en worden hierdoor meer gemotiveerd om dat leerproces weer op een goede baan te krijgen !

Nu vraag je je misschien af, kan ik dat zomaar, in mijn eentje ? Ja, dat kan, maar uit meteen waar je mee bezig bent, wat je doet en waarom je dat doet. Zet mensen om je heen aan het denken. Probeer ze niets op te dringen maar zaai zaadjes die misschien later gaan groeien … Je zult merken dat doordat je zelf eindelijk lekker aan de slag gaat, je ook de energie, motivatie en bereidheid hebt om zaken open te breken, vragen te stellen en kritisch te zijn ! Na mijn burn-out wist ik zeker wat ik niet meer wilde, wat ik wel wilde ben ik gaan uitzoeken. Het boek “Ik de leraar” van Marcel van Herpen is een goed begin, voor wie zoekende is ! En de positieve ervaringen met de kinderen in je eigen klas zetten je sterker in je schoenen om ook naar leiding toe te verantwoorden waar je mee bezig bent.

Wat ik met mijn blogs wil bereiken ? Ik wil zo veel mogelijk jonge leerkrachten bereiken die net beginnen, om die te prikkelen, ze te stimuleren het anders te doen, niet te wachten tot ze tegen een burn-out aanzitten, zelf het heft in handen te nemen, kritisch en doordacht bezig te zijn, anderen te stimuleren met een frisse kijk op misschien al jarenlange gewoontes en gebruiken die niet meer passen bij de kinderen van deze tijd, zaken in vraag te stellen, …

Ans Ramaut

Nog niet zo heel lang geleden vroeg een collega bij mij op school, hoe het kwam dat ik het systeem en de methodes los kon laten, zo pro-actief nieuwe dingen probeerde en de kinderen vertrouwde in hun ontwikkeling. Ik heb toen vluchtig geantwoord, dat ik dat niet wist, ik trok mijn schouders op en dacht er één seconde over na om een lang verhaal te starten, maar heb dat maar niet gedaan. Ik ben haar nog steeds antwoord verschuldigd. Vandaar deze blog.

Toen ik 30 was, nu 6 jaar geleden, wilde mijn lichaam niet meer mee. Ik had geen energie meer, ik had overal pijn, sliep heel slecht, had paniekaanvallen, hartkloppingen, … ik kon niets meer hebben en kon zelfs niet meer lachen met mijn drie kinderen. Een officiële burn-out … nooit gedacht dat mij dat zou overkomen.

Hoe was het zo ver gekomen ? Heel passioneel met je baan en je gezin bezig zijn en jezelf daarbij wegcijferen, alles perfect willen, keihard werken zonder ooit een bedankje of complimentje, je niet gezien of gehoord voelen, nog harder gaan werken uit angst, het systeem waarin je zit willen veranderen, voelen dat er dingen niet goed gaan en er in je eentje niet veel aan kunnen veranderen, je nutteloos en onbelangrijk voelen, …

Beetje bij beetje maakte ik stapjes op weg naar … ? Maar wie was ik ? En wat wilde ik eigenlijk ? Waar wou ik heen ? Ik heb veel nagedacht, gewandeld, geknuffeld met de kinderen, genikst, geslapen, … stilletjes aan kwam ik bij mezelf terug. Ik heb in de periode voor mezelf bedacht wat ik wel en niet meer wilde, wat ik zou gaan doen om mijn grenzen te bewaken en waar ik wél verandering in kon brengen.

Na enkele maanden stond ik weer voor de klas, al snel merkte ik dat op school alles door gegaan was en doorging, alsof ik nooit was weggeweest en het aan mij zou zijn om de dingen die ik bedacht had nu toch echt voor mezelf te gaan doen. Ik was het mezelf verschuldigd. Ik ging mijn grenzen bewaken, ik ben ook een mens en hoef niet te springen voor elk wissewasje, heb recht om op vrije dagen echt vrij te zijn, verdien respect van collega’s, van ouders, … heb een eigen mening, ging werk beter verdelen onder duo-collega’s, heb enkele malen aangegeven dat mensen die hard werken af en toe een schouderklopje kunnen gebruiken, …

Ik ging mensen meer vertellen over wie ik was, hoe ik in elkaar zat, waar ik tegenaan liep, … jezelf bloot geven is natuurlijk niet makkelijk … mensen kunnen je kwetsen, en het is vaak ook zo dat hoe goed je het ze ook uitlegt, je vaak toch nog niet helemaal begrepen wordt. Voor je zelfkennis en zelfvertrouwen is het wel goed, ik begon stilaan te geloven dat ik er gewoon mocht zijn, dat ik goed was zoals ik ben, dat ik een goede leerkracht was, ook daar heb ik jaren aan getwijfeld en niemand nam die twijfels weg …

Van daaruit ben ik ook gaan nadenken wat ik wilde in mijn klas. De school kan je in je eentje niet zo snel veranderen, maar je kunt wel een start maken bij jezelf en je klas, zodat je niet elke dag het gevoel hebt dat je je kinderen te kort doet, dat je het systeem toch niet verandert, dat je onder de sloef ligt, dat je maar moet doen wat je opgedragen wordt. 11 jaar in het onderwijs heb ik nodig gehad om te beseffen dat je het echt op je eigen manier kan en mág doen, en dat dat je heel veel energie, motivatie en passie oplevert !

We zijn nu al weer enkele jaren verder, ik heb veel geleerd en heb mezelf ontzettend ontwikkeld op manieren die ik nooit van tevoren had bedacht. Ik weet veel, en wil dat graag delen zodat andere leerkrachten hier misschien wat aan hebben. Ik besloot te gaan bloggen over het onderwijs, want ik besef maar eens te meer, dat ik eigenlijk een leerkracht ben in hart en nieren ! Mijn twijfels zijn verdwenen als sneeuw voor de zon ! Ik wil graag anderen inspireren met mijn ideeën en tot veranderen aanzetten ! 


The change is within all of you teachers ! This is only the beginning of the story …